اراده و اختیار

با سلام.به دنیای نیلوبلاگ و وبلاگ جدید خود خوش آمدید.هم اکنون میتوانید از امکانات شگفت انگیز نیلوبلاگ استفاده نمایید و مطالب خود را ارسال نمایید.شما میتوانید قالب و محیط وبلاگ خود را از مدیریت وبلاگ تغییر دهید.با فعالیت در نیلوبلاگ هر روز منتظر مسابقات مختلف و جوایز ویژه باشید. در صورت نیاز به راهنمایی و پشتیبانی از قسمت مدیریت با ما در ارتباط باشید.برای حفظ زیبابی وبلاگ خود میتوانید این پیام اراده و اختیار...ادامه مطلب

3.عهد و ميثاق دستة ديگر از آيات بيانگر اختيار انسان، آيات عهد و ميثاق خدا با عموم يا دسته هاي خاصي از انسان ها است: أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ * وَأَن اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ؛. اگر انسان مجبور باشد و از خود اختياري نداشته باشد، عهد خدا با وي، كار لغوي است. وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ اراده و اختیار...ادامه مطلب

4.اختيار در مقابل جبر:گاهي اختيار در معنايي وسيع به كار مي رود و آن اين است كه كاري از فاعل، تنها از روي ميل و رغبت خودش صادر شود بي آنكه از سوي عامل ديگري تحت فشار قرار گيرد. اين معنا، از معاني ديگر اختيار و حتي از عام تر است؛ زيرا در اينجا شرطي در بين نيست كه فاعل كارهاي گوناگون را تصور كند و پس از يك مقايسة ذهني شوقي براي اختيار يك عمل به وجود آيد و تأكد پيدا كند و به دنبال آن تصميم بگيرد و عز اراده و اختیار...ادامه مطلب

جبر تاريخي مربوط به فلسفة تاريخ بود و جبر اجتماعي، متعلق به جامعه‌شناسي است. طرفداران اين نظر مي‌گويند: جامعه داراي قوانين قطعي و بي‌تخلف است و لذا ارادة انسان‌ها در برابر آنها، تاب ايستادگي ندارد. اين مسئله، برنهاده بر دو پيش‌فرض است: 1. قبول جامعه به عنوان يك وجود عيني و حقيقي، 2. قايل شدن قوانين اراده و اختیار...ادامه مطلب

* قرآن انسان را موجودي مختار مي داند. * از نشانه ها و آيات قرآني كه بر اختيار آدمي دلالت دارند، آيات مربوط به آزمايش و ابتلا، وعد و وعيد، و عهد و ميثاق هستند. * در محاورات عرفي و تخصصي چهار كاربرد دارد: 1. در مقابل اضطرار؛ 2. در مقابل اكراه؛ 3. در برابر جبر؛ 4. به معناي گزينش و انتخاب. * ملاك مسئوليت و تكليف، اختيار به معناي گزينش و انتخاب آزاد است. * آيات قرآن به صراحت بر مختار بودن انسان دلالت دارند. برخي آيات كه ظاهر آنها هم نوعي جبر است، براي تذكر و رفع غفلت از كساني است كه مي پندارند چه خدا باشد چه نباشد، چه بخواهد يا نخواهد، هر كاري را مي توانند انجام دهند. * جبر هنگامي است كه ارادة خدا در عرض ارادة انسان يا جانشين ارادة انسان باشد؛ در حالي كه ارادة خدا در طول ارادة انسان است و اراده، علم، و قضاي الاهي، بر فعل اختياري انسان تعلق گرفته است اراده و اختیار...ادامه مطلب

* آنچه جبر فلسفي شمرده شده، برداشتي نادرست از قاعدة عليت تامه است. بر اساس اين قاعده هرگاه علت تامة يك معلول تحقق يابد، آن معلول محقق خواهد شد. اما در فعل اختياري انسان، اراده و اختيار او جزء اخير علت تامه است و تا اين اراده و اختيار نباشد، علت فعل تمام نمي شود. * تأثير محيط طبيعي و عوامل وراثتي انكارناپذيرند؛ اما اين عوامل طبيعي و وراثتي از انسان سلب اختيار نمي كنند و آدمي اگر بخواهد مي تواند به رغم همة آنها كاري را انجام دهد يا ترك كند. * تاريخ امري انتزاعي است كه واقعيت خارجي ندارد. از اين رو قوانينِ مطلقِ حقيقيِ خاص خود نيز نمي تواند داشته باشد؛ زيرا كشف قانون با تجربه و تكرار ميسر است؛ در حالي كه تاريخ تكرارپذير نيست. * جامعه امري است اعتباري و از ديدگاه فلسفي وجود حقيقي ندارد. به اين بيان كه جامعه چيزي نيست جز افراد انسان كه كنار هم جمع مي شوند و روابطي دارند. حال كه جامعه امري اعتباري شد نمي تواند قوانين حقيقي داشته باشد. بر فرض كه بپذيريم جامعه داراي قوانيني است، اولاً، اين قوانين را افراد وضع كرده اند، بنابراين مي توانند آن را تغيير دهند؛ ثانياً، وجود اين قوانين از افراد سلب اراده و اختیار...ادامه مطلب

در ميان مذاهب اسلامى، درباره مسئله جبر و اختيار مىتوان سه نظريه را برشمرد: 1. ديدگاه اشاعره همه افعال و كردار انسان را مخلوق خداوند دانسته، و نقش انسان تنها كسب مىباشد. ابوالحسن اشعرى ، پيشواى مكتب كلامى اشاعره در اين زمينه مىگويد: ; . آنگاه ادله عقلى و نقلى براى عقيده خود اقامه مىكند. البته اشعرى، ميان حركات اضطراريه (غير ارادى ) و حركات اكتسابيه فرق مىگذارد و مواردى را كه ممكن است تفسير به اختيارى بودن انسان شود ، اكتسابى مىنامد و معتقد است كه انسان در اين گونه اعمال تنها آن را مىكند و كسب نيز به اين معناست كه همزمان با تحقق فعل ا زسوى انسان، بىآنكه در فعل، تأثيرى از جانب انسان به وجود آورد، يك نوع اراده در انسان به وجود مىآيد كه نام آن كسب است، و تنها نقش آن، محل قرار گرفتن براى وجود فعل است.چنين است كه مىگويند: ; .به نظر مىرسد موضوع كسب حتى براى خود قايلان آن نيز به طور دقيق روشن نيست به همين جهت بسيارى از سران اشاعره كوشيدهاند با تفسير و شرح بيشتر به اصطلاح آن را روشن كنند گرچه بر ابهامات افزودهاند. اين نظريه با همه تعديلهايى كه از سوى برخى علماى اشعرى در آن داده شده است، مستلزم اراده و اختیار...ادامه مطلب

2. ديدگاه معتزله: نظريه دوم مربوط به معتزله است كه قائل به آزادى مطلق انسان در كارهاى خود هستند.اين نظريه را تفوض مىنامند. 3. ديدگاه اماميه: به حسب تعاليم اهل بيت عصمت و طهارت(عليهم السلام) كه با ظاهر قرآن نيز مطابقت دارد ، انسان با اين كه در فعل خود مختار است ، اما مستقل نيست; بلكه خداى متعال از راه اختيار و با اراده انسان تحقق فعل را خواسته است . هر فعلى كه با دخالت انسان، جامه تحقق به خود مىپوشد ، خداى متعال تحقق آن را از راه مجموع اجزاى علت تامه كه يك جزء آن اراده و اختيار انسان است ، اراده كرده است . در نتيجه اينگونه خواستن خداوند ، در عين اين كه انسان در انجام فعل مختار است، تحقق فعل بسته به وجود شرايطى ديگر نيز مىباشد كه بسيارى از آنها در حيطه اراده و اختيار انسان نيست . افزون بر اين كه هيچ موجودى و از جمله انسان در عالم هستى وجود استقلالى ندارد و همه موجودات محتاج و نيازمند به وجود خداوند مىباشند. امام صادق(عليه السلام) فرمود :.مضمون همين حديث شريف از دير باز به شعار شيعه تبديل شده است. منبع: 1-ملل و نحل شهرستانى ج 1، ص 46. 2-بحارالانوار، ج 3، ص 5. اراده و اختیار...ادامه مطلب

انسان مختار و آزاد آفریده شده است؛ یعنی به او عقل ، فکر و اراده داده شده است. انسان در کارهای ارادی خود مانند سایر موجودات نیست که مجبور باشد . بشر همیشه خود را در سر چهاراه هایی می بیند که هیچ گونه اجباری ندارد که فقط یکی از آنها را انتخاب کند. سایر راه ها بر او بسته نیست. یکی از آنها به نظر و اراده شخصی او مربوط است؛ یعنی فکر و انتخاب اوست که یک راه خاص را معین می کند. امتیاز انسان از سایر موجودات این است که اعمال و افعال وی از آن سلسله حوادثی است که سرنوشت حتمی و تخلف ناپذیر ندارد؛ زیراکه افعال انسان به هزاران علل و اسباب بستگی دارد و از آن جمله اراده ، انتخاب و اختیاری است که از خود بشر ظهور پیدا می کند استاد مطهری معتقد است که آزادی انسان به این معنا نیست که انسان از قانون علیت آزاد است؛ زیرا گذشته از این که آزادی از قانون علیت فی حد ذاته محال است. ربطی به اختیار ندارد، بلکه این گونه آزادی با اجبار یکسان است. چه فرقی است بین این که انسان از ناحیه ی عامل خارجی مجبور باشد که بر خلاف میل و خواست خود عمل بکند. یا این که خود عمل از قانون علیت آزاد باشد و یا هیچ علتی و از آن جمله به خود اراده و اختیار...ادامه مطلب

با نگاهي اجمالي به قرآن كريم، درمي يابيم كه به نظر قرآن، انسان موجودي مختار است. اصولاً آمدن پيامبران و نزول كتاب هاي آسماني، بي آنكه انسان مختار باشد، كاري بيهوده است. بنابراين، همين امر دلالت دارد بر اينكه خدا و پيامبران، آدمي را مختار مي دانند. نشانه هاي اختيار در آيات قرآن 1. ابتلا و آزمايش نشانة اختيار آياتي كه در زمينة ابتلا و آزمايش انسان وارد شده است، دلالت بر همين امر دارند: إِنَّا خَلَقْنَا الإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا؛. إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الأَرْضِ زِينَةً لَّهَا لِنَبْلُوَهُ اراده و اختیار...ادامه مطلب